Afsluiting 2017

En zo zitten wij alweer in de laatste week van 2017. Wat is dit jaar omgevlogen en wat hebben wij een stappen gemaakt! Hier gaan wij met veel enthousiasme mee door, er staan ook zoveel leuke activiteiten op de planning.

Quiltfestival Noord Groningen

Als eerste is Groningen natuurlijk aan de beurt voor onze groep teQStiel met Wonderkamer 1.0,  maar ook voor mij persoonlijk.
In 2016 heb ik voor de wedstrijd van het quiltfestival Noord Groningen, de derde prijs gewonnen in de categorie Art-Quilts.

Tijdens de komende wedstrijdtentoonstelling, in de Nederlandse Hervormde Kerk van Warffum, mag ik naast het werk waar ik de prijs mee heb gewonnen, ook nog met nieuw werk exposeren.

Hier een klein kiekje van het werk waar ik op het moment mee bezig ben.

Wevershuis Leiden

Eind 2018 mogen wij met de Wonderkamer2.0 een aantal weken exposeren in het Wevershuis in Leiden, ook ontzettend leuk. Wij gaan knallen in het nieuwe jaar!

Even een zijsprong naar traditioneel

Aangezien ik 2 maanden geleden ben geopereerd, had ik een tijd geen energie om veel te doen. Nu had ik nog een UFO met 3244 hexagonnen liggen van jaren geleden. Deze moest nog worden gequilt en het is gelukt. Geen art maar zeer traditioneel. Alle hexagonnen van Amerikaanse stoffen gemaakt, zie detail.

Thema

Het thema voor onze tentoonstelling tijdens het Quiltfestival in Noord-Groningen is Wonderkamer. Iedereen heeft een eigen beeld wat een wonderkamer is, maar ik denk daarbij toch ook vooral aan verzamelingen. Als kind verzamelde ik van alles: o.a. postzegels, maar ook klederdrachtpoppen. Die verzamelingen hebben allang plaats gemaakt voor andere 'verzamelingen': boeken, lapjes, breigaren, breinaalden, naalden, naaigaren. Allemaal dingen die je denkt te kunnen gebruiken of zonde zijn om weg te gooien. Dat zo'n verzameling een aardige omvang kan krijgen kun je op de foto van mijn lapjesvoorraad zien.

Je eigen weg vinden

"Je eigen weg vinden".

Sinds het volgen van de cursus Quilten Speciaal ben ik me hoe langer hoe meer gaan realiseren hoe belangrijk het is je eigen weg te vinden in je werken met textiel.
Er zijn zoveel uitdagende mogelijkheden en beschikbare materialen, het gevaar bestaat dat je alles wilt uitproberen en heel veel tegelijk in een werk wilt leggen. Waardoor het, zoals onze "juf" Marjoke dat noemt, geknutsel wordt. Dat klinkt mij niet positief in de oren, hoewel ik zelf de ervaring heb, ook weer sinds Quilten Speciaal, dat juist een beetje vrij knutselen je heel veel kan opleveren. En bovendien heel leuk is om te doen (ook niet onbelangrijk, lijkt me)!
Ik heb me dus ten doel gesteld de eenvoud te zoeken in wat ik maak: gebruik maken van de aanwezige materialen en werken met de hand en eenvoudige steken.
Daarbij geinspireerd door bijv. het werk van de Japanse Junko Oki en Christine Mauersberger.
Een paar plaatjes:

Kleine beestjes

Het boeiende van kleine beestjes is, dat ze allerlei sporen achterlaten.
Soms vind je een vlindervleugel, spinsels met rupsjes erin of een stuk boombast dat is aangetast door geknaag.

 Ik probeer de teerheid van het weefsel weer te geven in textiel. Hierbij gebruik ik wol en dunne garens.

Symmetrie en inspiratie

Sinds de cursus Quilten Speciaal 13 ben ik in mijn handwerk bezig met symmetrie. Het fascineert. Dat je met een paar wel gewogen onderdelen een vlak kunt vullen. Dit werk maakte ik voor les van QS13. Op de naaimachine met rood en wit vilt.

Klein Groot Klein

Ruim een jaar werk ik nu aan 'onze' tentoonstelling voor in de molen 'Grote Geert' te Kantens. Bij het woord 'Wonderkamer' gaan de gedachten moeiteloos naar wonderlijke zaken die te overzien en, klein van formaat zijn.

Relativiteit 

Maar wat is klein? Begrippen als groot en klein zijn zeer relatief. Eerste voorstel was: maak werk van ± 15 cm grootte. Voor een quiltster is dat een klein formaat. En die grote molen met zijn hoeken en hoogte vroeg toch ook wel om groter werk, vooruit twee meter lang, al zal dat voor anderen weer erg groot zijn. Echter, voor het 'grote' werk bleek geen plek te zijn, we exposeren alleen beneden in de molen.

Weer terug denken naar een klein formaat, maar wel iets groter dan 15 cm, ben ik begonnen aan een ander werkstuk.

Misschien, best lezer vind je bovenstaande werkjes terug in de molen van Kantens tijdens het Quiltfestival in Groningen. Dat zou leuk zijn. 

Zoektocht

ZOEKTOCHT.

De start is gemaakt!

Om de weg ( mijn weg ) niet kwijt te raken heb ik mezelf een aantal beperkingen opgelegd:
 1 Gebruik maken van ecoprint stoffen en stoffen die met procion geverfd zijn.
 2 Voornamelijk stroken nemen van 10, 15 of 20 cm breed.

Misschien houd ik mij aan deze beperkingen, misschien laat ik ze gaandeweg het proces los.

We gaan het zien!

Stapje voor stapje

Multitasken.
Vrouwen kunnen het en mannen niet.
Het schijnt dat het een fabeltje is.  Je kunt geen twee dingen tegelijk doen maar wel snel schakelen tussen twee dingen, daarin zijn vrouwen beter dan mannen.

Ik heb ervaren dat het beter is je op één ding te richten. De resultaten en kwaliteit is dan beter.
Zo ben ik (nog) niet bezig met de tentoonstelling in de Groningse molen. Eerst was er een tentoonstelling van een quiltgroep waar ik al jaren lid van ben: De Lingelappers. Daarvoor moesten er nog een stel quilts worden afgemaakt. Tunnels en labels. De ondergeschoven kindjes bij mij!

Het is gelukt. De tentoonstelling was gezellig en leuk. Er waren zowaar een stel mensen die voor de publieksprijs op mijn quilts hadden gestemd. Niet genoeg voor een prijs maar het is toch leuk te weten dat mijn quilts werden gewaardeerd. 

Wel aardig is het om hier de quilts te laten zien die wat stemmen kregen:

Van uitstel komt ........... hoge werkdruk.

Zo, dan is het nu weer mijn beurt.

Strakke planning
De vorige keer schreef ik over een hele grote quilt die eerst af moest voor ik verder kon met mijn artquilts. Dat is gelukt. Nog even de rijgdraden eruit halen en latten voor het ophangen op maat maken.
Over twee dagen moet ik het inleveren. Samen met een kleine quilt, die nog doorgequilt moet worden. Ja dat lees je goed. Maar daar heb ik vandaag voor ingepland. Ik ben van de strakke planning. Dat komt omdat ik heel veel dingen uitstel.
Niet alleen vervelende dingen zoals het huishouden maar ook leuke dingen, zoals quilten. Ik weet niet waarom. Ik maak een planning met veel ruimte. Daar houd ik me vervolgens niet aan, omdat ik toch die extra ruimte heb en er altijd ook andere dingen zijn die geen uitstel kunnen hebben. Dus komt het steeds neer op de noodplanning. Gelukkig werkt dat toch wel, hoewel het voor mij en mijn omgeving niet echt ideaal is. Maar als de quilt eenmaal hangt, is dat toch niet meer te zien.

de quilt die nog moet worden doorgequild

Wat heb je daar nou aan?

Met de nadruk op elke lettergreep vroeg mijn 8-jarige zoon: 'Wat heb je daar nou aan, aan een a-tel-jee-rou-te?' Klik
Tja da's een goeie vraag. Want het is wel een heel gedoe en gesjouw met spullen van A naar B en vice versa:-))

Ik heb een voorliefde voor het maken van abstracte en geometrische vormen en dan ook nog het liefst driedimensionaal. En dan is het wel uitdaging om met een thema te werken.
Ons thema 'Wonderkamer' voor de tentoonstelling in Noord-Groningen (www.quiltfestival.nl) heeft me dan ook wel wat hoofdbrekens gekost. Nu verwonder ik me vaak, óók over geometrische vormen. Een klassieke vorm in het quilten is de zeshoek. Ik denk dat de zeshoek zo populair is, omdat je er een mooi plat vlak kan maken. Mijn uitdaging is juist om er ruimtelijke vormen van te maken.
Hieronder wat foto's van probeersels.

Deze heb ik gemaakt van hexagons die ik over had van een ander project. De vorm is naar mijn zin te rond. Hieronder een 3D-vorm van vier hexagons met daartussen driehoekjes.

De uitdaging voor teQStiel

Na een lange zomervakantie was vorige week zaterdag de eerste bijeenkomst van het nieuwe seizoen.

De ervaring

Vorig jaar hebben wij vooral gewerkt aan de vormgeving van teQStiel en het opzetten van een website en een blog. Daarnaast werkten wij onder begeleiding van onze coach Marjoke Staal aan het thema 'Wonderkamer'. Bijzonder was het dat wij onze ervaring van het eerste jaar mochten delen met de lezers van het Quiltnieuws, het tijdschrift van het Quiltersgilde. De slagroom op het toetjes was het bericht dat teQStiel mag exposeren tijdens het Quiltfestival Noord Groningen in juni 2018.

Agenda teQStiel-kunst

Ik heb een overzicht gemaakt van de tentoonstellingen waar het werk van een aantal teQStielers te zien is. Zet ze in uw agenda en ga genieten!

Kunstweekend Drimmelen

Nieuw seizoen, nieuw thema

Een paar weken geleden kwam er vanuit teQStiel de vraag om ideeën te lanceren voor een nieuw Thema voor heet komende seizoen. Ja, daar laat je dan eens je gedachten over gaan. Er is zoveel leuks om uit te kiezen! De natuur is een thema wat mij erg aanspreekt.

Natuur en Rotterdam

Op dit moment werk ik voor de wonderkamer met het thema Rotterdam. Ik zou het leuk vinden om een nieuw thema te kunnen uitwerken met als invalshoek Rotterdam.

Natuur en Rotterdam is niet één, twee, drie voor de hand liggend. Alhoewel… Het Kralingse bos, de Rotte en niet te vergeten Trompenburg Tuinen en Arboretum. Trompenburg is een prachtige tuin met heel veel oude bomen, struiken en vaste planten, teveel om op te noemen. Een oase van sfeer en rust en dat vlak bij de A16!

Zo, ik ben de afgelopen week op de ATT te Alkmaar geweest en het was een mooie tentoonstelling. Ook hingen er nog 3 andere werken van mede teQStiel leden. Zelf ook nog een dag angel geweest. Veel bekenden gesproken en leuke reacties gehad op mijn werk "Koraal".

Verzameling en naslagwerk

Verzameling en naslagwerk

De vorige keer heb ik geschreven over het ontbreken van inspiratie en ideeën.

Inmiddels heb ik een mooi thema gevonden om nieuw werk te maken voor m’n “Wonderkamer”.

Een klein tipje van de sluier: het gaat om interpretaties van microscopische opnames van bacteriën, virussen en schimmels  die er soms heel vies maar vaak ook prachtig uit zien.

Op het internet zijn daarvan natuurlijk talloze voorbeelden te vinden zowel echt:

als uitgevoerd in textiel (het wiel is immers allang uitgevonden..)

"Gewoon beginnen".

Met die aansporing stuurde Marjoke, onze "juf" dit eerste seizoen van teQStiel, ons op weg, samen met enkele wit-achtige lapjes.
Dat was het begin van de Wonderkamer, het thema voor onze eerste gezamenlijke expositie volgend jaar in Groningen.
"Maak een paar kleine dingetjes, 10 x 10 cm, niet te lang over nadenken, gewoon beginnen."
En zo begon ik, met bijna niks: een wittig lapje van 10 x 10 cm van de grotere lap gescheurd (zelfs geen schaar nodig!), de draadjes die daarbij losgeraakt waren erop gelegd en vastgezet met nog zo'n draadje.

Zomers blauw

Deze zomer had ik het voorrecht een lange reis te maken van Los Angeles naar Vancouver. Meer dan tweeduizend kilometer langs de westkust van Californië naar Canada. Met de auto en met de trein – en met man en kinderen. Een reis waar je de tijd voor neemt.

In Los Angeles ben je al snel getuige van filmopnames. Hemelsblauwe luchten en een Mexicaans biermerk.

Downtown Seattle

In het verlengde van Ankes bericht (daarvoor had ik haar werk met eigen ogen al gezien), ben ik het één en ander op gaan zoeken over eco-print. In een oud Quiltnieuwsblad kwam ik een experiment tegen over bloemen slaan.

Het komt er op neer dat je een lap een nacht in een soda/aluin oplossing laat weken. Daarna laten drogen. Zoek wat bloemen, bladeren, bessen bij elkaar.
Je maakt er een pakketje (krant-lapje-bloemen-lapje) van en legt het op een harde ondergrond en slaat erop met een hamer.
De sappen trekken in de stof.

Worsteling of wel, moeizame strijd

Ideeën

Denkend en werkend aan de tentoonstelling voor het Noord Groninger Quiltfestival had ik binnen mijn thema een goed werkstuk gemaakt. Daar wilde ik graag verder mee aan de slag. Mensen uit het oosten van het land herkennen het misschien. Het is een Stiepel met teken, het 'Stiepelteken'.

Ecoprint

De laatste tijd heb ik me bezig gehouden met ecoprinten. Deze keer heb ik zijde en katoenen stoffen gebruikt.  En een bloes van viscose.
De stof een nachtje geweekt in een oplossing van aluin en soda ahs. De blaadjes die ik genomen heb zijn o.a. van de eik, walnoot, varen en vrouwenmantel. Ook heb ik nog uienschillen uitgeprobeerd.

 

Gerie vertelt

En dan is het nu weer mijn beurt voor het blog. 

Op het moment ben ik eigenlijk helemaal niet bezig met werk voor teQStiel . Wel in mijn hoofd, maar niet met mijn handen. Mijn handen zijn bezig met het afmaken  van een werkstuk dat al een aantal jaren in de kast lag. Het is een mysteriequilt waar ik jaren geleden aan begonnen ben van twee bij twee meter. Ik word nog steeds heel vrolijk van de kleurcombinatie en de lapjes bij elkaar, maar ik ben er al zo lang mee bezig en ik heb mij in de tussentijd doorontwikkeld. Die quilt niet. Die ligt daar rustig mooi te wezen, maar niet af. Nu heb ik mijzelf ( en de groep) gestraft door eerst die quilt af te maken en dan weer door te kunnen gaan met mijn ontwikkeling. Dat was het idee. Maar zo zwart wit werkt dat toch niet. 

Kokommertijd - vakantietijd

Meestal is er in juli niet veel te doen. Soms een zomercursus of workshop maar haast iedereen geniet van de vakantie. Toch gaat alles door: leven, ademen, iedereen doet iets. Dat kan van alles zijn, van luieren tot actief inspannen. Vakantie wordt door iedereen op eigen wijze ingevuld. 

Originaliteit versus kopiëren

Eigen ideeën uitwerken
Te allen tijde wil ik mijn eigen werk maken en het zelf bedenken. Daar denk ik lang over na, probeer van alles uit en uiteindelijk komt er iets waar ik (meestal) tevreden over ben, zo ook onderstaand werk.

Wanneer het werk klaar is kijk ik er altijd nog eens kritisch naar.
Een paar kokers, zo eenvoudig, daar kan ik toch niet de enige in zijn geweest? Deze gedachte kwam direct bovendrijven.
Maar iets nadoen of kopiëren dat wil ik niet.

Collection Six - I |©2016 Petra Kooij | mixed media| 20x20x15cm

De / Mijn Stijl

Het is 100 jaar geleden dat het eerste nummer van het kunsttijdschrift De Stijl is verschenen. De Stijl was niet alleen een tijdschrift, maar ook een groep kunstenaars. Piet Mondriaan en Gerrit Rietveld zijn waarschijnlijk de bekendste, maar er zijn meer kunstenaars verbonden aan deze kunststroming. Kenmerkend zijn de rechte lijnen en elementaire kleuren. De kunstenaars van De Stijl waren op zoek naar wat kunst was en moest zijn. Ze inspireerden elkaar en nog vele kunstenaars na hen.

Omdat ik zelf van geometrische vormen houdt heb ik als studie twee schilderijen nagemaakt als quiltje op A4-formaat.

De linker is een kopie van Compositie nr. II van Piet Mondriaan, de rechter is een kopie van Simultane tegencompositie van Theo van Doesburg.

Werken aan onze eerste tentoonstelling

Wij zijn als teQStiel-groep momenteel allemaal druk aan het werk voor onze eerste gezamenlijke tentoonstelling, tijdens het Textielfestival Noord-Groningen (juni 2018). We hebben ons, onder bezielende leiding van Marjoke Staal, gestort op het thema "Wonderkamer".
We werken allemaal apart aan dit thema en proberen het uiteindelijk als één geheel te presenteren.

Zo doe ik momenteel onderzoek naar...

Sokken!

Leuk nieuws

Inmiddels hebben alle veertien leden iets over zichzelf vertelt en is het  onze volgers nu wel duidelijk wie en wat teQStiel is.

Zomerstop
teQStiel heeft nu even een zomerstop, maar dat wil niet zeggen dat wij stil zitten. Wekelijks verschijnt er op woensdag een nieuw verhaal op ons blog en natuurlijk werken wij ook door aan ons gezamenlijk thema 'Wonderkamer'.
De kleine expositie 'Wonderkamer 1.0 in het atelier van Marjoke Staal tijdens de Atelierroute BeverWijk aan Zee was een leerzame ervaring.

Een uitdagend 2e jaar
In september start het  2e jaar van teQStiel. Het wordt het  jaar van vooral veel werk maken, een plan maken van hoe wij ons werk gaan presenteren en hoe wij onze expositie gaan inrichten. Ik ga nu alvast verklappen dat wij een super plek hebben.















Inderdaad, goed geraden,  de Molen in Kantens tijdens het Quiltfestival in Noord Groningen van vrijdag 8 t/m zondag 10 juni 2018. Het wordt dus echt een uitdaging om in deze molen teQSTiel voor te stellen aan de quilterswereld.

Foto uit de oude doos
Alle leden van teQStiel vertelden in hun voorstel rondje over de liefde voor textiel die vaak al in de jeugd is ontstaan. In mijn eerste verhaal heb ik mij vooral gericht op het voorstellen van teQStiel en heb ik niet zoveel over mij zelf vertelt, ook omdat blog lezers mij kennen van het blog Quilt en Jo. Toch wil ik nog even kwijt dat ook ik de liefde voor textiel met de paplepel kreeg ingegeven en ik ben Mem hier nog altijd reuze dankbaar voor. Deze foto is het bewijs dat ik al vroeg achter de trapnaaimachine zat.

Hartelijke groet en blijf ons volgen

Jo Huijsman

Passie voor textiel

En nu is het dan aan mij, om als laatste in de rij, een stukje te schrijven voor het blog.

Best lastig hoor, als schrijven niet je sterkste kant is.

Maar ja, je wil toch je grenzen verleggen en daar hoort dit ook bij, dus aan de slag!

De meeste van ons zijn al van jongs af aan met lapjes en draadjes bezig (ik ook!). 

Dit heeft zich ontpopt tot een enorme passie.

En dat is wat wij met elkaar delen: PASSIE VOOR TEXTIEL!!

TeQStiel

Wij zijn inmiddels een hechte club geworden, die elkaar waarderen en respecteren om wie we zijn.

Iedereen wil graag een bijdrage leveren aan TeQStiel. 

Door hard te werken, opbouwende kritiek te durven geven en te helpen en stimuleren waar nodig is, zijn wij zeker op de goede weg. 

Het is een feestje om bij TeQStiel te horen!

Rotterdam

Voor de wonderkamer heb ik het thema Rotterdam gekozen.

Als eerste werkje heb ik op zijdevezels een vrije vertaling gemaakt van de Red-Apple.

Al nadenkend over Rotterdam ben ik ook terecht gekomen bij een stukje familie geschiedenis. Dit wil ik proberen uit te werken in de vorm van een klein boekje. Een leuk boek ter inspiratie is Embroidered Books van Isobel Hall. Een echte aanrader.

Genoeg te doen dus!

Groet,

Marjoleine

Afgelopen zondag 11 juni met de atelierroute bij Marjoke Staal langs geweest en de tafel met de definitieve opstelling van ons werk bewondert. Het zag er goed uit.

Wonderkamer versie 1.0

Het avontuur van teQStiel begint vorm te krijgen! Onze eerste mini-expositie is een feit.

Werk van 14 textielkunstenaars met het gezamenlijk thema 'Wonderkamer'.

Marjoke en Nellie hebben een prachtige opstelling gemaakt met glasplaat, water en vazen.

Van harte welkom as zondag 11 juni 2017 Open Atelier van Marjoke Staal.

Het werk van teQStiel kan je dan ook van dichtbij bekijken:-) 

Dorpsduinen 19a Wijk aan Zee.

Maandag 5 juni 2017.

Even voorstellen, ik ben Nellie en ben ook één van de leden van de groep teQStiel.
Het is een geweldig leerproces tijdens en na quilten speciaal 13 en staat voor mij nog in de kinderschoenen.
Plezier in het werk hebben blijft voor mij nummer één en er moet nog meer verdieping in mijn werk komen.

Afgelopen week heb ik voor het eerst geholpen om een tafel in te richten met klein werk van de wonderkamer van onze groep voor de atelierroute Beverwijk aan Zee op 11 juni. Het was een leerzaam proces. Zie foto van een vilt werkje van mij.

Ook ben ik blij, dat mijn quilt, titel Koraal voor de komende ATT in Alkmaar is geselecteerd.
Aangezien ik net terug ben van vakantie naar Australië. Wil ik nog even wat gekochte lapjes laten zien. Kon het niet laten, wat te kopen.

Zo mijn eerste blog ervaring is gelegd. Nu weer aan de slag met werk voor de wonderkamer.

Inspiratieloos

Inspiratieloos....

Dat is geen leuke start voor een verhaal, maar misschien dat je het herkent...

Na Quilten Speciaal was ik heel erg gemotiveerd om nieuw eigen werk te maken. De "flow" van het harde werken gedurende de cursus wilde ik heel graag vasthouden. Ik was dan ook blij dat we als teQStiel met elkaar verdergingen. Je stimuleert en motiveert elkaar immers.

Marjoke Staal werd onze coach en we besloten naar een tentoonstelling toe te werken.
Omdat iedereen verschillend werkt (en is)  moest er een thema komen wat voor iedere deelnemer naar eigen inzicht ingevuld kan worden.
Marjoke lanceerde het thema "Wonderkamers" Wat een geweldig idee! M'n hoofd ging meteen aan het werk.

Heb je ooit de tijd genomen om in het Gemeentemuseum in Den Haag de Wonderkamers te bekijken? Een aanrader! www.gemeentemuseum.nl  Elk kastje heeft een eigen thema.

Wonderkamers zijn eigenlijk de voorlopers van de huidige musea.
Vroeger noemde men dit ook wel een "rariteitenkabinet"; een kast of vitrine gevuld met een verzameling voorwerpen, al dan niet op thema.

De paraplu voor de tentoonstelling werd dus "Wonderkamer", maar wat je eronder hangt is aan jezelf.

Waarom niet schilderen?

Regelmatig is er iemand die me vraagt: waarom schilder jij eigenlijk niet?
Nou gewoon: omdat ik het veel leuker vind om met textiel te werken.
Ik heb me afgevraagd hoe dat dan zo gekomen is; wie me daartoe geïnspireerd heeft.
Als het van mijn handwerkjuf van de lagere school (ik zat daar vanaf 1953 tot 1960) had afgehangen was er niks gebeurd tussen mij en de textiel. Kruissteekjes borduren op een vaag lapje, 1 sok breien van prikwol en verstelwerk oefenen op een geruit stofje is nou niet meteen erg inspirerend. Maar het heette dan ook "nuttige handwerken".
En nuttig was het: ik kan kruissteekjes borduren (doe het niet echt vaak), ik kan goed breien (doe dat best veel) en als het echt moet kan ik ook verstellen (al laat ik de boel ook wel vaak de boel, zie hieronder de knie van mijn echtgenoot in zijn werkbroek).

Wie mij wel verder bracht? De moeder van mijn jeugdvriendinnetje, die ons 12-jarige meiden leerde een jurkje voor onszelf te naaien op de naaimachine.
En mijn opa, die meubelstoffeerder was en bij wie ik urenlang in de werkplaats kon zitten kijken.
En natuurlijk de handwerkjuf, van wie ik per ongeluk een jaar les mocht krijgen op de middelbare school. Zij liet ons schilderen met lapjes, en dat was echt het begin.